Βιωματική μάθηση: Η ανατροπή στο εκπαιδευτικό σύστημα διδασκαλίας
Η Βιωματική μέθοδος στην εκπαίδευση αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Ήδη έχουν εισχωρήσει στο εκπαιδευτικό σύστημα, στο αναλυτικό πρόγραμμα, μαθήματα που ενισχύουν τη βιωματική μέθοδο.
Σε αντίθεση με τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, που ενισχύει τη στείρα απομνημόνευση, την μετωπική διδασκαλία, την ύπαρξη του εκπαιδευτικού ως αυθεντία, η βιωματική διδασκαλία ανατρέπει όλα όσα προαναφέρθηκαν. Θέτει στο επίκεντρο τον μαθητή, τα βιώματά του, καθώς και τα ενδιαφέροντά του. Το μάθημα κρίνεται από το αποτέλεσμα, συγκεκριμένα από το τι και το πώς, τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν οι μαθητές κι όχι από το τι θυμούνται.
Η βιωματική μάθηση έχει ως στόχο να φέρει τους μαθητές σε άμεση επαφή με το αντικείμενο μάθησης, τα Project, την παρατήρηση, την έρευνα. Επίσης, υπάρχουν κι άλλες δραστηριότητες που ενισχύουν τη βιωματική μέθοδο, όπως είναι οι συνεντεύξεις, τα παιχνίδια ρόλων, η χρήση της παιχνιδοποίησης, η αφήγηση ιστοριών, το τραγούδι, η χρήση δημιουργικής γραφής, καθώς και οι εικαστικές δημιουργίες.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες, αναπτύσσουν το ομαδικό τους πνεύμα, δρουν συλλογικά, άρα σκέφτονται συλλογικά, κοινωνικοποιούνται, επικοινωνούν και αναπτύσσουν κριτική σκέψη. Θα μπορούσαμε για την καλύτερη κατανόηση της βιωματικής μάθησης, να προσδώσουμε στους μαθητές ορισμένα χαρακτηριστικά, που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Ο Μαθητής ως «Μικρός Επιστήμονας»
Ο Μαθητής γίνεται «μικρός επιστήμονας», δηλαδή: αποκτά γνωστική επάρκεια στον χειρισμό μαθηματικών εννοιών και στην εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή και, παράλληλα, αναπτύσσει τη μαθηματική λογική και αφαιρετική του ικανότητα και κατακτά αντίστοιχες γνώσεις και δεξιότητες στις Φυσικές / Κοινωνικές Επιστήμες στην Τεχνολογία και στον Πολιτισμό.
Ο Μαθητής ως «Μικρός Ερευνητής»
Ο Μαθητής γίνεται «μικρός ερευνητής», δηλαδή αποκτά ποιότητα και ταχύτητα στην ανάλυση και στη σκέψη, επάρκεια στη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, ώστε με κριτική ικανότητα να μπορεί να επιλέγει/επεξεργάζεται μέσα από πληθώρα πληροφοριών και γνώσεων που έχει πλέον στη διάθεση του.
Ο Μαθητής ως Ενεργό Υποκείμενο της Μάθησης.
Ο Μαθητής με τις νέες διδακτικές μεθόδους, τα εκπαιδευτικά υλικά και τα ψηφιακά εργαλεία κατακτά το «Μαθαίνω πώς να μαθαίνω» και, έτσι, περιορίζεται δραματικά το «μαθαίνω απ’ έξω».
Μαθητές Εμπλέκονται Ατομικά και Ομαδικά σε δραστηριότητες όπως οι παρακάτω:
• Αναγνωρίζουν αιτίες, αντιφάσεις, αποτελέσματα, ενδείξεις, επιχειρήματα, ιδέες κεντρικές, κίνητρα, λάθη, συγκρούσεις, σχέσεις, χαρακτηριστικά.
• Αναζητούν αιτίες, αντιθέσεις, αξίες, αποτελέσματα απόψεις, δεδομένα, εναλλακτικές αιτίες/αποτελέσματα/κίνητρα/λύσεις, μεθοδολογίες, πρακτικές, προθέσεις, προτάσεις, συνθέσεις, σχέσεις, τεχνικές.
•Αναλαμβάνουν δεσμεύσεις, δράσεις, επίλυση προβλημάτων/διλημμάτων/συγκρούσεων, ευθύνες, παρεμβάσεις, πρωτοβουλίες, ρόλους,
• Αναλύουν αιτιώδεις σχέσεις σε αίτιο και αποτέλεσμα, αντιπαραθέσεις σε θέσεις και αντιθέσεις, στα επιχειρήματα στήριξης των θέσεων και των
αντιθέσεων, αξίες, διαδικασίες στις φάσεις τους, έννοιες στα συστατικά τους στοιχεία, προβλήματα στα δεδομένα τους, μεθοδολογίες στα βήματά τους, μηχανήματα στα μέρη και τα εξαρτήματά τους, συλλογισμούς λογικούς στα μέρη τους, σύνολα στα δομικά τους μέρη, συστήματα, φυσικά στοιχεία, χημικές ενώσεις/ουσίες.
• Αναφέρουν αποτελέσματα, δικαιώματα, ευθύνες, κύρια σημεία, παραδείγματα, προϋποθέσεις, συνθήκες, σφάλματα, σχεδιασμούς, υποχρεώσεις, χαρακτηριστικά.
• Αντιδιαστέλλουν αίτια από αποτελέσματα, ανάγκες από επιθυμίες, αφορμές από αιτίες, γεγονότα από απόψεις, δεδομένα από ζητούμενα, πρωτεύοντα από δευτερεύοντα, συγχεόμενες έννοιες.
• Συγκρίνουν αξίες, απεικονίσεις, αποτελέσματα, δεδομένα, δράσεις, έννοιες, επιλογές, λύσεις, μεγέθη, μοντέλα, μοτίβα, προτάσεις, στοιχεία,
συστήματα, σχέσεις, σχηματισμούς.
• Συνεργάζονται ενδο-ομαδικά και δι-ομαδικά για σχεδιασμό και υλοποίηση κοινών δράσεων έρευνας και παρεμβάσεων .
• Συσχετίζουν κοινωνικές και φυσικές παραμέτρους μεταξύ τους και με τα αποτελέσματά τους.
• Συνθέτουν καλλιτεχνικά έργα (γλυπτικά, εικαστικά, θεατρικά, μουσικά, φωτογραφικά, χορευτικά), σχήματα.