Οδηγός για Γονείς: Θέτοντας Όρια σε παιδιά ηλικίας: 4 έως 8 ετών
Η ηλικία των 4 έως 8 ετών είναι καθοριστική για την ανάπτυξη της προσωπικότητας, της συναισθηματικής νοημοσύνης και των κοινωνικών δεξιοτήτων του παιδιού. Σε αυτή τη φάση, τα παιδιά δοκιμάζουν όρια, αναζητούν την ανεξαρτησία τους αλλά παράλληλα έχουν ανάγκη από σταθερούς και ξεκάθαρους κανόνες.
Γιατί είναι σημαντικά τα όρια;
Τα όρια:
• Προσφέρουν αίσθημα ασφάλειας.
• Βοηθούν το παιδί να μάθει κοινωνικούς κανόνες.
• Διδάσκουν υπευθυνότητα και συνέπειες.
• Ενισχύουν τη συναισθηματική ρύθμιση.
10 Πρακτικές Συμβουλές για Αποτελεσματική Οριοθέτηση
1. Να είστε σταθεροί και συνεπείς
Τα όρια δεν αλλάζουν κάθε μέρα. Όταν λέτε “όχι”, να το εννοείτε.
2. Ορίστε λίγους και ξεκάθαρους κανόνες
Π.χ. “Δεν χτυπάμε”, “Μαζεύουμε τα παιχνίδια πριν τον ύπνο”.
3. Εξηγείτε το “γιατί” πίσω από τον κανόνα
Π.χ. “Δεν τρέχουμε μέσα στο σπίτι γιατί μπορεί να χτυπήσουμε”.
4. Χρησιμοποιείτε θετική διατύπωση
Αντί για “Μην τρέχεις”, πείτε “Περπατάμε μέσα στο σπίτι”.
5. Δώστε επιλογές μέσα σε πλαίσια
Π.χ. “Θες να βάλεις τις πιτζάμες τώρα ή σε 5 λεπτά;”
6. Επιβραβεύετε τη σωστή συμπεριφορά
Με λόγια, αγκαλιές ή πόντους σε πίνακα συμπεριφοράς.
7. Να είστε πρότυπο
Αν φωνάζετε, μην περιμένετε να μη φωνάζει και το παιδί.
8. Χρησιμοποιήστε ήρεμες αλλά σταθερές συνέπειες
Π.χ. “Αν πετάξεις το παιχνίδι, θα το μαζέψω για σήμερα”.
9. Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο
Ένα παιδί που νιώθει πως έχει την προσοχή σας, συνεργάζεται ευκολότερα.
10. Χρησιμοποιήστε παραμύθια και ιστορίες
Τα παιδιά επεξεργάζονται καλύτερα τα μηνύματα μέσω συμβολισμών
Παραμύθι: Ο Μικρός Λύκος που Έμαθε να Λέει “Ναι” και “Όχι”
Μια φορά κι έναν καιρό, στο δάσος της Σοφίας, ζούσε ένας μικρός λύκος, ο Λύκος-Λάκης. Ήταν χαρούμενος, γεμάτος ενέργεια, αλλά… δεν άκουγε ποτέ! Πήγαινε όπου ήθελε, φώναζε όταν ήθελε και ποτέ δεν έβαζε πίσω τα παιχνίδια του.
Μια μέρα, οι φίλοι του, η Αλεπού-Φένια και ο Κουκουβάγια-Κούκου, του είπαν:
— Λάκη, αν δεν ακούμε τους κανόνες, δεν μπορούμε να παίζουμε μαζί. Φοβόμαστε!
Ο Λάκης ένιωσε μόνος. Πήγε τότε στη σοφή Κουκουβάγια-Κούκου που του είπε:
— Οι κανόνες δεν είναι τιμωρία. Είναι σαν τα φώτα στο δρόμο: σε κρατούν ασφαλή και κάνουν το παιχνίδι πιο δίκαιο!
Από τότε, ο Λάκης άρχισε να ρωτά:
“Τώρα τι κάνουμε;”,
“Μπορώ να φωνάξω έξω αντί για μέσα;”,
και το πιο δύσκολο:
“Μπορώ να πω ‘όχι’ όταν κάτι δεν μου αρέσει;”
Έμαθε ότι “όχι” λέμε όταν προστατεύουμε τον εαυτό μας, και “ναι” λέμε όταν συμφωνούμε με τους κανόνες που μας κάνουν όλους χαρούμενους.
Και ξέρετε τι έγινε; Ο Λάκης απέκτησε περισσότερους φίλους από ποτέ!
Συμπέρασμα
Τα όρια δεν είναι τιμωρία, είναι έκφραση φροντίδας. Όταν μπαίνουν με αγάπη, συνέπεια και σεβασμό προς το παιδί, βοηθούν στην ανάπτυξη ενός αυτόνομου και συναισθηματικά ώριμου ατόμου. Το παραμύθι, τα παιχνίδια ρόλων και η συζήτηση είναι πολύτιμα εργαλεία για αυτή την πορεία.
Αγκαλιάστε τη διαδικασία. Ο μικρός Λάκης θα γίνει ο μεγάλος υπεύθυνος ενήλικας που ονειρεύεστε.
Κοτσάνπαπα Ειρήνη
BSc Λογοπαθολόγος-Λογοπεδικός
MSc Ειδική Παιδαγωγός
Υπεύθυνη: Κλινική Λογοθεραπείας
