Όταν μπαίνεις στα Μάταλα, είναι σαν να αφήνεις τον εαυτό σου στο αμάξι και μέχρι να φτάσεις στην παραλία, έχεις γίνει πάλι παιδί.
Τα ζωηρά χρώματα και τα φυσικά υλικά που χρησιμοποιούνται για τη διακόσμηση των καταστημάτων και του ίδιου του οικισμού, δημιουργούν το τέλειο υπόβαθρο που στηρίζει την εκπληκτική φυσική ομορφιά τους.
Γράφει η Κλειώ Ιερωνυμάκη
Όντας χτισμένα κατά μήκος του βράχου που κείτεται στην αγκαλιά της θάλασσας, δημιουργούν έναν νοητό κύκλο, μέσα στον οποίο κανείς βλέπει το κύμα να σκάει σε μια χρυσή αμμουδιά και δεκάδες πολύχρωμα μαγαζάκια να φιλοξενούν ξένοιαστους επισκέπτες.
Μια ελιά, 600 ετών, κοσμεί την είσοδο του χωριού. Ο γνωστός καλλιτέχνης της περιοχής, κ. Σπύρος Στεφανάκης, την έσωσε από την αιώνια λήθη, καθώς θα πήγαινε για καυσόξυλα. Με περισσή μαεστρία σκάλισε σε αυτήν τέσσερις θεούς. Ήθελε εκεί να αποτυπώσει το αληθινό πνεύμα των Ματάλων, όλα όσα για αυτόν συμβόλιζαν.Έτσι έδωσε τη μορφή του Δία, του Ποσειδώνα, του Διόνυσου και του Ερμή, μία για κάθε πλευρά και κάθε μία με τη δική της ερμηνεία.
Στα Μάταλα, ο επισκέπτης θα περπατήσει τα δαιδαλώδη στενάκια, που σφύζουν από ζωή. Το μποέμικο πνεύμα των χίπηδων αιωρείται στην περιοχή και η καλλιτεχνική φύση των κατοίκων χαρακτηρίζει τις επιχειρήσεις τους. Σ΄αυτό τον τόσο ιδιαίτερο οικισμό, θα βρείτε από παραδοσιακά καφενεία μέχρι υπερπολυτελή εστιατόρια, απλαμβάνοντας παραδοσιακά και όχι μόνο, εδέσματα με θέα το απέραντο γαλάζιο.
Αν και δεν είναι πυκνοκατοικημένος οικισμός, σφύζει από ζωή. Προσφέρει κάθε άνεση και την πολυτέλεια της μετακίνησης χωρίς αυτοκίνητο, αφού όλα είναι κυριολεκτικά δίπλα.
Τα Μάταλα, πηγή έμπνευσης…
Ιστορικά, τα Μάταλα ήταν το επίνειο της Φαιστού και αργότερα της Γόρτυνας, επί τη μινωική και ρωμαϊκή περίοδο αντίστοιχα. Μάλιστα, πηγές αναφέρουν ότι εκεί βυθίστηκαν πλοία του βασιλιά της Σπάρτης, Μενέλαου. Τόσο ιδιαίτερη είναι η ενέργεια αυτού του τόπου που, κατά το πέρασμα τον χρόνων, έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες διαφόρων ειδικοτήτων.
Ταινίες, βιβλία, ακόμα και τραγούδια έχουν γεννηθεί θαρρείς στα γαλαζοπράσινα νερά του κολπίσκου. Παρακολουθώντας βέβαια κανείς τη γνωστή ταινία του ελληνικού κλασικού κινηματογράφου “Η θεία μου η χίπισσα” με δυσκολία θα αναγνωρίσει σε εκείνο το μικρό ψαροχώρι τον σύγχρονο παράδεισο ξεγνοιασιάς, που είναι σήμερα τα Μάταλα.
Ορόσημο, όμως, παραμένουν τα τεχνητά σπήλαια, τα οποία είναι λαξευμένα στα απόκρημνα βράχια από λευκό πωρόλιθο. Εικάζεται ότι εξυπηρετούσαν ως τάφοι κατά τους ρωμαιοκαθολικούς χρόνους ή ακόμα και ως κατοικίες, αφού σε κάποιες σπηλιές διακρίνονται κλίνες και παράθυρα.
Κατά τις δεκαετίες του 60 και 70 επέλεξαν να ζήσουν σε αυτές νέοι άνθρωποι με υψηλά ιδανικά, βαθιά ελεύθεροι, με μιαν αλλιώτικη, ξεχωριστή ιδεολογία, τους αποκαλούσαν χίπις και κατά το τέλος του 1970 εκδιώχθηκαν με τη βοήθεια των αρχών, έπειτα από αίτημα του Μητροπολίτη Γορτύνης. Ανάμεσα τους ήταν και αρκετοί καλλιτέχνες της εποχής, γνωστότερη αυτών η Τζόνι Μίτσελ, η οποία αναφέρει την παραλία στο τραγούδι της “Carey”. Το 1977 τις έκλεισαν οριστικά, αλλά, όντας αρχαιολογικός χώρος, οι σπηλιές είναι επισκέψιμες έναντι μικρού αντιτίμου.
Το φεστιβάλ Ματάλων…
Ως τόπος ιδιαίτερης έμπνευσης, τα Μάταλα συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να αποτελούν καμβά για σύγχρονα έργα τέχνης, όπως ταινίες και βιβλία. Συγκεκριμένα το 2011, εξαιτίας ενός βιβλίου, αποφασίστηκε να επιστρέψουν οι τότε χίπις εκεί και να συναντηθούν πάλι. Σαν γιορτή. Κάπως έτσι, διοργανώθηκε το γνωστό σε όλους μας φεστιβάλ. Η φήμη και η δόξα που έφερε ήταν ανέλπιστη και τα Μάταλα έγιναν για ακόμα μία φορά, πόλος έλξης των απανταχού νέων.
Κάθε χρόνο στο φεστιβάλ φιλοξενούνται μεγάλα ονόματα της ελληνικής και ξένης μουσικής σκηνής, με χιλιάδες επισκέπτες να κατακλύζουν τα ποικιλόχρωμα μικρά σοκάκια. Δυστυχώς πέρσι και φέτος δεν πραγματοποιήθηκε, εξαιτίας της πανδημίας που ταλανίζει τον πλανήτη μας από τις αρχές του 2020, τον covid-19.
Απόρροια του φεστιβάλ είναι το street painting, δηλαδή η ζωγραφική πάνω στον δρόμο! Γίνεται, ελεύθερα από όποιον θέλει, αρκεί να δηλώσει εγκαίρως συμμετοχή. Περπατώντας, λοιπόν, κανείς σε έναν πολύχρωμο και ζωηρό δρόμο πλημμυρισμένο με μουσικές, νιώθει πως το πνεύμα εκείνης της ανέμελης εποχής των 60s – 70s τον ακολουθεί.
Εξαιρετικά κοντά στα Μάταλα είναι η παραλία του Κομμού, το Βαθύ και η Κόκκινη άμμος. Η Κόκκινη άμμος είναι μια απομονωμένη παραλία, η οποία βρίσκεται πίσω από τον λόφο Καστρί. Αν και δεν είναι προσβάσιμη με αυτοκίνητο, αξίζει οπωσδήποτε μια επίσκεψη. Με πεζοπορία 15′ -20′ ή με καΐκι από το λιμανάκι του χωριού φτάνει κανείς σε αυτήν την πανέμορφη κόκκινη παραλία. Το βόρειο μέρος της προτιμούν οι γυμνιστές και έχει αναδειχτεί ως μία από τις καλύτερες παραλίες γυμνιστών στον κόσμο. Εάν επιλέξετε να πάτε περπατώντας, θα συναντήσετε ακόμα έναν βράχο, τον βράχο της Θεοσύνης. Στην κορυφή του υπάρχουν τα ερείπια του μικρού κούλε των Ματάλων, στις πλαγιές του θα βρείτε μινωικές και αιγυπτιακές μορφές, σκαλισμένες από τον κύριο Gerard και εκεί που συναντιέται με τη θάλασσα μια φαντασμαγορική σπηλιά!
Η άγρια ομορφιά των Ματάλων, τα γαλαζοπράσινα νερά, τα αλμυρίκια που είναι απλωμένα διάσπαρτα στην παραλία, τα πολύχρωμα δρομάκια με τα περιποιημένα μαγαζιά και τα επιβλητικά σπήλαια, που σου κόβουν την ανάσα, συνθέτουν έναν πολυδιάστατο πίνακα ζωγραφικής.
Ο χρόνος σταματά και η ζωή αποκτά πάλι μια χαμένη παιδική αθωότητα, που η καθημερινότητα προκλητικά μας στερεί. Αυτή είναι η ύψιστη αρετή του τόπου αυτού, “today is life tomorrow never comes” και μέχρι να ξαναμπείς στο αμάξι και να γυρίσεις στη μίζα το κλειδί, αυτή η γλυκιά ψευδαίσθηση μοιάζει πέρα για πέρα αληθινή.