H κίνηση στους δρόμους εξάπτει την περιέργεια των μικρών παιδιών. Όμως, αυτό που κεντρίζει περισσότερο την προσοχή τους είναι οι φωτεινοί σηματοδότες.
Σταδιακά, μέχρι τα πέντε του χρόνια, το παιδί κατανοεί ότι στην κυκλοφορία υπάρχουν κάποιοι κανόνες που πρέπει όλοι να τους σέβονται.
H κυκλοφοριακή αγωγή είναι απολύτως αναγκαία, μάλιστα πρέπει να είναι συνολική και όσο το δυνατόν πλήρης.
Τι μπορείτε να πείτε στα παιδιά;
• Aπό τον δεύτερο χρόνο της ζωής του παιδιού, αρχίστε να του εξηγείτε με απλά λόγια πώς λειτουργεί ο φωτεινός σηματοδότης, τι σημαίνει όταν ανάβει το πράσινο, το πορτοκαλί ή το κόκκινο.
• Περιγράψτε το επάγγελμα του τροχονόμου και τον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζει την κυκλοφορία.
• Δείξτε του τα απλά σήματα οδικής κυκλοφορίας, π.χ., το στοπ, το απαγορευτικό για τις στροφές δεξιά ή αριστερά κ.λπ.
• Βοηθήστε το να κατανοήσει ότι πρέπει να βαδίζει πάντοτε στην εσωτερική πλευρά του πεζοδρομίου, όπου είναι πιο προστατευμένο, χωρίς να χοροπηδά πάνω κάτω.
• Μάθετέ το να σέβεται τους άλλους πεζούς, να είναι δηλαδή προσεκτικό και να μη δημιουργεί προβλήματα, όπως συμβαίνει με παιδιά που τρέχουν με το ποδήλατό τους πάνω στο πεζοδρόμιο.
• Δείξτε του ποιος είναι ο σωστός τρόπος με τον οποίο πρέπει να διασχίζει έναν δρόμο, οδηγώντας το κάπου όπου δεν έχει πολλή κίνηση και στη συνέχεια εκεί όπου υπάρχουν φανάρια. Εξηγήστε του ότι πρέπει να χρησιμοποιεί πάντοτε τη διάβαση των πεζών, αλλά να προσέχει ακόμα κι όταν το φανάρι είναι πράσινο για τους πεζούς. Πείτε του ότι πρέπει πάντα να ελέγχει δεξιά και αριστερά μήπως έρχεται κάποιο όχημα. Τα παιδιά έχουν τη συνήθεια να κοιτάζουν μόνο ευθεία μπροστά όταν περνάνε έναν δρόμο. Όμως, κάποιος οδηγός μπορεί να είναι απρόσεκτος και να περάσει.
• Εξηγήστε του ότι δεν πρέπει να διασχίζει τον δρόμο αν βλέπει κάποιο αμάξι να έρχεται έστω και από μακριά. Πείτε του ότι τα αυτοκίνητα χρειάζονται κάποιον χρόνο μέχρι να φρενάρουν, επομένως θα πρέπει να περνάει απέναντι μόνο όταν δεν βλέπει αυτοκίνητο σε καμία μεριά του δρόμου, ή όταν το επιτρέπει ο σηματοδότης, όμως και πάλι με μεγάλη προσοχή.
• Tουλάχιστον ώσπου να τελειώσει την πρώτη δημοτικού, θα πρέπει να το συνοδεύει ένας ενήλικος, ακόμα και στη γειτονιά σας – ειδικά αν ζείτε σε μεγάλες πόλεις.
• Από την ηλικία των έξι επτά χρόνων μπορείτε να διασχίζετε τις μεγάλες λεωφόρους έχοντας δίπλα σας το παιδί, χωρίς απαραιτήτως να το κρατάτε κάθε φορά από το χέρι, αφού προηγουμένως έχετε βεβαιωθεί ότι μπορεί να παραμείνει υπάκουο δίπλα σας, και δεν υπάρχει περίπτωση να πεταχτεί μπροστά χωρίς να ελέγξει τον σηματοδότη.
• Aν βεβαιωθείτε ότι το παιδί είναι προσεκτικό, μπορείτε να παραμείνετε στην άκρη του δρόμου και να ελέγχετε πώς τον διασχίζει, εφαρμόζοντας αυτήν τη μέθοδο για όσο διάστημα κρίνετε εσείς ότι το παιδί χρειάζεται επίβλεψη. Συνήθως, περίπου στα εννέα με δέκα χρόνια μπορεί να κινηθεί με ασφάλεια στη γειτονιά του. Aυτό, βέβαια, διαφέρει από παιδί σε παιδί και εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο το έχετε μεγαλώσει.
•Έχοντας ως αφετηρία τις διαδρομές που συνήθως κάνει ένα παιδί (π.χ. σπίτι-σχολείο-φροντιστήριο-φούρνος κ.ά.), επιστήστε την προσοχή του στα πιο δύσκολα και δυνητικά επικίνδυνα σημεία.
• Mην ξεχνάτε ότι εσείς αποτελείτε το πιο ισχυρό παράδειγμα προς μίμηση. Tο παιδί παρατηρεί προσεκτικά τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεστε, ακόμα και όταν κινείστε ανάμεσα στα οχήματα. Γενικά στα παιδιά εντυπώνονται πιο βαθιά οι συμπεριφορές σας που αντιβαίνουν στους κανόνες. Για παράδειγμα λένε: «Ο μπαμπάς παρκάρει πάνω στο πεζοδρόμιο και δεν σκέφτεται ότι εμποδίζει τους πεζούς να περάσουν» ή «Πέρασε με κόκκινο» κ.λπ.
• Φροντίστε, λοιπόν, να δίνετε στο παιδί τα μηνύματα που πρέπει: δεν εμποδίζουμε τη διέλευση άλλων ανθρώπων, ειδικά αν ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, είμαστε προσεκτικοί και ευγενείς, τηρούμε όλους τους κανόνες που έχουμε μάθει.
• Για την ασφάλειά τους, καλό είναι να τους φοράτε ρούχα με έντονα χρώματα, που βοηθούν τους διερχόμενους οδηγούς να τα βλέπουν, ακόμα κι όταν δεν έχει πολύ φως.
• Βασική συμβουλή προς το παιδί είναι ότι δεν πρέπει ποτέ να βιάζεται στον δρόμο. Είναι προτιμότερο να φτάσει στο σχολείο με καθυστέρηση, αν κάποια φορά δεν έγινε σωστός υπολογισμός του χρόνου.
• Αν υπάρχει κάποιο βιωματικό πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής κοντά σας, οργανώστε μια επίσκεψη με το παιδί ή μαζί με κάποιον φίλο του.
Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος
Από το βιβλίο μου ¨Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά”